KİTAPLARA KAÇANLAR

  Hakkında bilgin olmayan şeyin ardına düşme! (İsra Suresi;36) Her şeyin herkes tarafından çok kolay kayıt altına alınıp yayıldığı günlerdeyiz. Çamur at izi kalsın durumuyla kimin ne zaman karşılaşacağı belli değil artık. Sosyal medya; bilgi edinme ve düşünceyi özgürce ifade edebilmek, iletişim kurabilmek için verimli olduğu kadar, kişi ve kurumların haysiyetinin ihlal edildiği, saldırıya açık hale geldiği, toplumların yönlendirildiği, yapanın yanına kar kaldığı bir platform ayrıca. Yapılan etkileşimlerle mağduriyetlerin giderildiğine, hakların elde edildiğine, toplumsal duyarlılık ve farkındalıklar yaratılarak olumlu dönüşler alındığına şahit olsak da, bir grubun diğer gruba ya da şahıslara olan kişisel husumeti ve nefreti nedeniyle haber yapılıp hedef gösterildiği de bir gerçek. Kişilerin onurunun kırılması, hayatlarının alt üst edilmesi pahasına, tek bir dokunuşla yapılan beğeniyle, yanıltıcı bir haberin kısa süre içerisinde çığ gibi büyümesine yol açılmaktadır. Yalan haber en

2022 Nobel Ödülünü kazanan Anniex Ernaux'nun  öğretmen olmak için girdiği mülakattan iki ay sonra babası ölür. Defin işlemleri için ailesinin yaşadığı Y..'ye gittiğinde babasını, hayatını, babasıyla arasına giren ve "ayrı düşmüş aşk gibi" diye nitelediği mesafeyi yazmaya karar verir.  “İçine girdiğim burjuva ve kültürlü dünyanın eşiğinde bırakmak zorunda kaldığım mirası gün ışığına çıkarma işini bitirdim.”(s.69)  dediği  “Babamın Yeri” adlı kısa romanında ailesinin  sınıf atlama mücadelesini anlatır. "Toprağı olmayanlar, bölgedeki büyük çiftliklerde kendilerini kiralarlardı. Büyükbabam da bir çiftlikte arabacı olarak çalışıyordu.”(s.19)  Ernaux’nun babası bu düzene razı olmaz. Şehre göçüp fabrikada işe girer. Fabrikada çalışmak bir nevi özgürlük alanına sahip olmak demektir. Statü ve sınıf değişikliği için ise, işçilikten kurtulmak gereklidir. Bunun için, eşiyle birlikte fabrikadan ayrılıp bir kafe-bakkal açarak küçük esnaflığa geçiş yapar. Ancak, bu işten sağlad

Saatçi İbrahim Efendi Tarihi; “Devlet karşısında var olmaya çalışan bir sanat erbabının, anlatının hurafeleriyle lezzetlendirilmiş gerçek hikâyesi. Gönüllü getto hayatı yaşayan küçük insanın mahremine, devletin gölgesi düşünce ne olur? Olsa olsa roman olur. İbrahim Efendi; müfredatlarda adı geçmeyen, tarihi şahsiyetler ansiklopedisinde bulamayacağınız, sigortasız, Diyojenvari bir karakter. Tek sosyal güvencesi, akrep ve yelkovan. Tik tak, tik tak, tik tak...” Yazarı Elvan Kaya Aksarı ve Vacilando Kitap ile ilk kez karşılaştım. Kitabın ismi, tasarımı, arka kapak yazıları ilgimi çektiği için okumaya karar verdim. 87 sayfalık Saatçi İbrahim Efendi’nin tarihi, okuyucusunu zaman felsefesi, akıl ve din ilişkisi, iş bilir memurlar üzerinden kamu kurumlarının işleyişi, bireyin devlet karşısında acizliği gibi meselelerin içine çekmeyi başarıyor. *** İbrahim Efendi kendisi için; "Ben yetmişe merdiven dayamış bir adamım, devletle hiçbir bağım yoktur. Doğunca bir kafa kâğıdı verildi, işte dev

  Abdülhak Şinasi Hisar’ın “Fahim Bey ve Biz” adlı romanı, Fahim Bey’in yakın arkadaşının oğlu tarafından anlatılmaktadır.  Fahim Bey'in hayata karşı tutum ve tercihleri günlerdir yakamı bırakmadı. Kabullendiğim birçok şeyi eşeleyip, rahatsız etmeye devam ediyor beni. Yıllardır kendisinden haber almayı bekliyordum. Kitabın baskısı yoktu. Özellikle eğitim hayatım ve mesleki tercihim üzerindeki tesirinin, beni geç kalmış sorgulamaların dipsiz kuyusuna iteceğini bilsem, tanışmamayı tercih ederdim. Roman içine serpiştirilen deneme niteliğindeki tahliller kitaba ve yazarına hayran bıraktı beni. *** İlk sayfalarda, gazetede çıkan ölüm ilanıyla haberimiz oluyor Fahim Bey’den. Yine ölüm ilanından, onun II. Meşrutiyet’ten önce birkaç günlüğüne de olsa maslahatgüzarlık yapmış olduğunu ve bunun hayatı üzerinde önemli etkisi olduğunu öğreniyoruz. Bursa eşrafından yaşlı birinin oğlu olan Fahim Bey, Galatasaray Mekteb-i Sultanisi'nden mezun olunca, “Hariciye gireceğim, maaşa geçeceği

“Bir Yıldızın Hikâyesi” temasıyla,  gunesebakarken.blogspot.com  adresindeki yazıları ve kitaplara kaçanlara yaptığı yorumlardan tanıdığım yazar, hayatın kıyısında kalıp, fark edilmeden yaşam mücadelesi verenlerin hikâyelerine, umutlarına, kaygılarına, acı ve sevinçlerine ortak olmaya davet ediyor bizleri. Davete icap ettiğimi belirtip, tanık olduklarımdan bazılarını kitaplara kaçanlarla bir kez de ben paylaşayım öyleyse: Yaşam kavgası, eğitim hayatı, duygusal yaşantılarında hep yanında olduğu Suat ve Cengiz’den gördüğü vefa ve vefasızlığı, bir aşk kazası sonucu aldığı kapanmaz yarası, gizlenen emaneti ve “ beklenmedik yalnızlığı ” ile “insanı yıkan hastalık değil biliyor musun Tahir, insanı asıl yıkan ümitsizlik, kimsesizlik” diyen Şermin Teyze, son vedasıyla bir emanet ve hüzün bırakıyor bizlere. Erzurum’un Pasinler kırsalında görev yapan Emel öğretmen, “okuma aşkıyla mesafeleri ezip geçen, azimleri bedenlerinden çok daha yüce sekiz minik savaşçı”dan biri olan Mehmet, evladının gelec

Takvim dalın çoğumuş, İçine aylar dolmuş. Benim oğlum Şırnak’ta Her geçen gün yıl olmuş.   Dağlar yüksekten bakar, İçinden sular akar, Benim oğlum askerde, Gelmek için gün sayar.   Ekim 2005, Annem Resim;  https://www.pexels.com/photo/asphalt-clouds-curve-daylight-577696/

Mai ve Siyah ile Ahmet Cemil'i, Ferdi ve Şürekası ile İsmail Tayfur'u tanıdım. Her ikisi de, tam hayallerinin peşinden gitmek üzereyken hayatın gercekleri karşısında mağlup olmuş bahtsızlardı. İki kitabı da beğenerek okudum. Özellikle Mai ve Siyah okuma seruvenimde çok özel yer edindi.  Kitaplara kaçmak isteyenlere tavsiyemdir. YUNİS ELMAS

Yılar öncesine dair tanıklığım: Tokat'ın eski mahallelerinde geziyordum. İki çocuk kavga ediyordu. Birinin elindeki ekmekler yere saçılınca yılların verdiği yorgunluktan beli bükülmüş bir amca bastonuyla yanlarına gelip “nimetin kıymetini bilin çocuklar, ekmekleri alın yerden” diyerek çocuklar arasındaki kavgayı bitirdi, düşen ekmekleri öpüp alınlarına değdirmelerini isteyerek barıştırdı onları. Yokluk görmüş kültürümüzün asırlardır yaşattığı bir davranış biçimidir bu. Büyükanne ve dedelerimizden görmüşüzdür; bir gün lazım olur deyip eskimiş, işlevselliği kalmamış eşyaları atmaya kıyamazlar. Her şeyin tüketimle değer bulduğu bir nesle komik ve anlamsız gelse de, “idareli kullanmak lazım” diyerek nasihatte bulunmaktan geri durmazlar. Ekmek denilince, 17 Ağustos depremi sonrası medyada çokça paylaşılan, yıkılmış binaların önündeki gözü yaşlı bir ihtiyarın resmi gelir aklıma. Peki, günümüzde ekmeğin değeri ne kadar biliniyor: “Türkiye’de bir yıl içinde 1,7 milyar

“İnsan yenilmek için yaratılmadı” dedi dokunaklı bir sesle;  "Ademoğlu  mahvolur ama yenilmez.”  S;106 Herkesin başarı için koştuğu yerde, yarışı gerilerde tamamlamak, sağlıklı ve yetenekli insanların arasında engelli olmak, dış güzelliğin teşhir edildiği günlerde çirkin kabul görülmek, farklı olmak; alaya alınmak ve dışlanmak için yeterli bir sebep maalesef. İş yerlerinde, sokakta, okulda zayıf olana karşı mobbing uygulanmakta sürekli. Son günlerde o kadar şahit olduk ki bu haberlere, bir zaman sonra "kötülüğün sıradanlaşması"ndan korkuyorum. -KISMEN SPOİLER İÇERİR - Kübalı yaşlı balıkçı  Santiago da,  geçmişte yaşadığı başarılara ve tecrübelerine saygı duyulmadan, kazancı bol olan balıkçılar tarafından alaya alınır .  Çünkü, herkes sürü sürü balık tutarken, o seksen dört  gün boyunca tek bir balık tutamamıştır. Bu yüzden, yaşlı balıkçı , talihini değiştirmek ve itibarını tekrar kazanabilmek için tek başına denize açılır. Kimsenin gidemeyeceğinden çok daha

"Ben artık Nazır değilim, insanım" Ekonomik ve sosyal statülerdeki değişim sonucunda ne olduğunu unutan insanların varlığına çokça şahit olmasaydık, bu alıntının altını çizmez geçerdim herhalde. *** “O akşam Selim Paşa konaktan yalnız çıktı. Sinekli Bakkal kahvesine doğru yollandı. Şevket Ağa, telaş içinde, hemen Paşa'nın şemsiyesini yakalamış, eski günlerdeki gibi arkada gidiyordu. Paşa döndü, Şevket'e eski günler gibi gürledi: -Ben çocuk muyum ki arkamdan geliyorsun, be herif! Sonra birdenbire yarı tatlı, yarı müstehzi bir sesle ilave etti: -Ben artık Nazır değilim, Şevket. İnsanım.” (Alıntı; Sinekli Bakkal kitabından” *** Seçimi kaybeden bir Belediye Başkanının (ya da tenzili rütbe yapılan bir makam sahibinin, görevinden alınan üst düzey bir yöneticinin, iflas etmiş zengin bir babanın, tekrar seçilememiş seçilmişlerin ....)  ergen çocuğu da, büyük bir iç sıkıntıyla “Ne yani şimdi normal insanlar gibi mi yaşayacağız” diyerek üzüntü

Kibar Feyzo (Bir Kemal Sunal filmi), başlık parası biriktirmek için gittiği İstanbul’dan köye dönünce, tarlalarda ağaları için karın tokluğuna çalışan köylüleri uyandırır. Kibar Feyzo ve köylü el ele verip Maho ağayı devirirler. Ancak, köylü bu defa Maho ağayı da aratacak yeni ve kibar bir ağayla baş başa kalır. Benzer bir sonuç, George Orwell'ın “Stalin” dönemini eleştirdiği, dünden bugüne, bugünden yarına da güncelliğini hep koruyacak olan "Hayvan Çiftliği" adlı romanında da işlenir.  -SPOİLER İÇERİR - Koca Reis’in (Domuz) ölümünden üç gün önce yaptığı “Hayvan Çiftliği” konuşmasında, “bütün hayvanlar eşittir” diyerek, onlara gördükleri zulümleri anlatır ve hayvanların uyanışına vesile olur. İnsanların çiftlikten kovulması gerektiğini, onlara yaklaşmamalarını aksi takdirde onlara benzeyeceklerini öğütler. Yedi temel ilke belirlenir. Daha sonra “Beylik Çiftliği”nin sahibi olan Bay Jones ve diğer insanlar, hayvanların hep beraber gerçekleştirdikleri mücadel