OKUDUĞUM KİTAPLAR (ŞUBAT 2019)

DÜŞÜNCE/DENEME 

KAPIMIZDAKİ YABANCILAR, ZYGMUNT BAUMAN
Ayrıntı Yayınları, 93 Sayfa

İNSAN OLMAK, ENGİN GEÇTAN

Remzi Kitapevi, 192 Sayfa (Satışta olan Metis Yayınları)

ROMAN/HİKÂYE/ANLATI

REFET, FATMA ALİYE
İş Bankası Kültür Yayınları, 152 Sayfa

YILKI ATI, ABBAS SAYAR

Ötüken Yayınları, 112 Sayfa

KİTAPLAR HAKKINDA KISA KISA

Zygmunt BAUMAN okumayı seviyorum. Keşke biraz daha yaşasaydı da biraz daha yazsaydı. Kapımızdaki Yabancılar kitabında, batının göçmen ve mültecilere olan bakış açısını eleştirel bir üslupla inceliyor. Bauman'ın daha önce okuduğum bazı kitaplarına göre biraz geride kalsa da, bu alanda okuma yapacaklar için yine de tavsiye edebilirim.

Engin GENÇTAN’ın İnsan Olmak adlı kitabını 1999 yılında öğrenci harçlığımla almıştım. Tam yirmi yıl bekledi kütüphanemin raflarında. Okumak bu aya nasipmiş. Kitap insan psikolojisi ve davranışları üzerine oldukça doyurucu tespitler içeriyor. Özellikle “Birey ve Toplum” ve "Yaşam ve Ölüm” adlı makalelerini çok beğendim. Ancak, katılmadığım fikirleri de yok değil. Bunlardan biri, kitapta yer alan hemen hemen tüm yazılarda, yetişkin karakteri ve davranışları altında yatan nedenin çoğu defa bilinçaltında, çocuklukta yaşananlar olduğu tezinden hareket etmesi ve neredeyse bunu kesin bir yazgı olarak görmesi (ki bunu son makalesinde reddediyor gözükse de) benim çok da benimsediğim bir bakış açısı değil. Kötü yaşanan her çocukluk, geçmiş yaşantı, gelecek için bir damga, tutsak edici bir kader olmak zorunda değil diye düşünüyorum.

Fatma ALİYE’ nin Refet'i; iyi ki okumuşum dediğim romanlardan biri oldu. Refet, dış görünüş olarak pek de güzel olamayan, zayıf, hatta çoğu defa hastalıklı, ancak irade olarak sağlam, güçlü, gururlu bir kız çocuğu. Asla pes etmiyor, dilenmiyor. Doğru bildiği yoldan taviz vermiyor. Annesi Binnaz Hanım'ın gayretiyle, yoksulluk içinde mücadele ediyor. Yaşadıkları ile bize, bir kız çocuğunun yoksulluğun pençesinde hayatta kalmak ve kendi ayaklı üzerinde durabilmek için verdiği mücadeleyi anlatıyor. Her ne olursa olsun inancınızdan, hayallerinizden vazgeçmeyin diyor. Çalışır, mücadele ederseniz başarırsınız, kimseye muhtaç olmazsınız diyor. Kimseye muhtaç olmamak, annesini rahat ettirebilmek, herkes tarafından hürmet görmenin yalnız güzellikle olmayıp, çalışmakla, kazanmakla, öğrenmekle de olacağını göstermek, bunun için öğretmen olmak, bu ülkenin çocuklarına yararlı olmak istiyor. Refet’e itirazım var mı diye soracak olursanız, var. Ancak bu tehlikeli konulara girmeyeyim. Zaten bazı konularda Refet'de arkadaşı Şule ve annesiyle zaman zaman tartışıyor. Daha fazla yazıp sözümü tüketmeyeyim. Daha geniş bir yazıda “Refet” boğumun konuğu olacak zaten.

Abbas SAYAR’ın Yılkı Atı da iyi ki okumuşum dediğim bir roman oldu. Kitap, içeriğindeki küfür ifadeleri nedeniyle çok tepki almış. Belki 12 yaş altı çocuklar için rahatsızlık verici olabilir ancak daha büyük yaş çocuklar ve yetişkinler için hikâyenin anlatıldığı yer ve ortam açısından çok da yadırganacak bir durum olmadığını düşünüyorum. Konusu itibarıyla, güçten düşüp, artık kendisinden beklenen faydayı sağlayamayacak yaşa geldiğinde, yiyeceği otun ve samanın hesabı yapılıp yılkıya bırakılan bir atın, Doru Kısrak’ın hikayesi anlatılıyor. Aslında, Doru Kısrak’ın değil, insanoğlunun nankör yüzü teşhir ediliyor. Diğer yandan da, zor şartlar altında hayatta kalma mücadelesi, özgürlük tutkusu anlatılıyor. Kitabı okurken, çevremde emekliliğe ayrılmış, bakıma muhtaç hale gelmiş, ihtiyarlamış, sağlam ve sağlıklı iken birden zayıf düşmüş, işsiz kalmış, bu yüzden yılkılığa terkedilmiş o kadar çok insanın varlığını fark etmek üzücü oldu benim için. Bu kitap hakkında da şimdilik bu kadar. Yazılacak, konuşulacak çok şey var aslında. Belki ileride tekrar inşallah. (Daha geniş bir bir yazı için bakınız)

Kaçacağım başka kitaplardan havadisler getirmek üzere hoşça kalın.

YUNİS ELMAS