8- GÜNAH KEÇİSİ / CHARLİE CAMPBELL


“Önce, suçlama vardı. Âdem Havva’yı suçladı, Havva yılanı. Hareketlerimizin sorumluluğunu kabul etmeyi reddetmek bizim ilk günahımız. Bu cennet bahçelerinden kovulmamızın ve acı çekmemizin sebebi. İyi de bunu neden yapıyoruz? Aslında suçlama oyununun hiçbir anlamı yok. Bu, sadece suçluluk duygumuzu başka yere yönlendirmek ve sorumluluk almaktan kurtulmak için geliştirdiğimiz bir sistem. Lakin bu sisteme fazla yüklendik; görünen o ki hiçbir şey bizim suçumuz değil. Her zaman suçladığımız gibi suçluyor; işler yolunda gitmediğinde azınlık ve marjinal grupları hedef gösteriyoruz. (...) Sorunumuz ne olursa olsun, çözümü olmasa bile, her zaman bir sorumlusu vardır. Marx kapitalist sistemi suçladı, Dawkins dini. Freud bunların hepsinin seksten kaynaklandığını düşündü. Larkin ailelerimizi suçladı, Atkins ise patatesi. Muhammed Al Fayed hâlâ Prens Philip’in suçlu olduğuna inanıyor. (…) Bir zamanlar kaderi ya da Tanrı’yı suçluyorduk, şimdiyse genlerimiz ve yetişme şeklimiz suçlu. (…) Yaptıklarımızın tüm sorumluluğunu üstlenmeye çok da yaklaşmış görünmüyoruz ve her zaman suçlanacak biri, bir günah keçisi bulabiliyoruz.” (S;15-16) 


Charlie Campbell, Ayrıntı Yayınlarından çıkan “Günah Keçisi” kitabına bu çok etkileyici cümlelerle giriş yapıyor.  İnsanların, tarih boyunca karşılaştığı felaketlerin, yapılan yanlışların sorumlusunu ortaya çıkarmaktan ziyade, ya Tanrı'yı yada suçlayacak birilerini arayıp durduğunu anlatan yazar, insanın suçlayacak birini niçin aradığının, suçları kimlere yüklediğinin peşine düşüyor. Bunun içinde; “Günah Keçisi” terimi hakkında bilgiler verdikten sonra, Kral ve Günah Keçisi, Hıristiyan Günah Keçisi, Mesih Günah Keçisi, Yahudi Günah Keçisi, Cinsel Günah Keçisi, Gerçek Günah Keçisi, Komünist Günah Keçisi, İktisadi Günah Keçisi, Tıbbi Günah Keçisi, Komplo Teorisi, Alfred Dreyfus ve Günah Keçileştirme Psikolojisi başlıkları altında konuyu tarihsel olay ve kişilerden de örneklendirerek anlatıyor. 


“İnsanların suç ve sorumluluk kavramları üstüne daha çok düşünmelerini sağlayan bir kitap olmasını (S; 25)” istediğini belirttikten sonra yazar, “okuyucu binlerce yıllık günah keçilerinin binlerce yıllık varlığına ve kötüye kullanımına tanıklık edecek. (…) Hala karmaşık olaylar için basit açıklamalar bulmaya can atarız. İşler kötüye gittiğinde birbirimize yardım etmez, birbirimizi olaydan sorumlu tutarız. Başkalarını suçlamanın yanıltıcı ferahlığını yaşarız." (S;27) diyor.  


Kötülüğü def etmek için kullanılan bu yöntemin yüzyıllar içinde değiştiğini belirttikten sonra, günah keçisi kavramının da zamanla değişime uğradığını ve günümüzde yaşanan her felaketin ardından, öfkenin ve suçlamanın hedefi haline gelen kişileri veya gurubları temsil eder olduğunu, bu kadersizlerin, diğerlerinin günahları için bir paratoner rolü oynağını (Bkz s;39,40) belirtiyor.  

"İnsanların günah keçisi olarak kullanılması zamanla ortaya çıkmıştır. Günah kişisi olarak kurban edilen hayvanların değeri yüksektir, fakat onların insan karşılığı toplumun marjinal figürleri olmuştur: suçlular veya özürlüler gibi." (S;36) 

Yazar, bu yola başvurmanın, yani günah keçileştirmenin işe yaramadığını, her seferinde problemi çözmektense onun üstünü örtmekle sınırlı kalacağını, en iyi ihtimalle problemi geçici olarak küçülteceği ama sorunun asıl köklerinin dipte kalacağını (Bkz s;157) ortaya koyuyor.

"Peki günah keçilerini suçlamayacağız da kimi suçlayacağız? Tabii ki birçok şey için kendimizi. Ama her şey için değil. Mevcut Carlisle Piskoposu bunu tersinden yorumlamıştır: Britanya’da 2007 senesinde yaşanan yoğun sel baskınlarını, ahlaki bozulmaya ve hükümetin eşcinsellik yanlısı politikalarına bağlamıştır." (S;158) 

Faydalandığım ve yararlı bulduğum bir kitap oldu. Sabırlı okuyuculara ve konuya ilgi duyanlara tavsiyemdir.  

Konuyla ilgili olarak okumayı düşündüğüm diğer bir kitap ise, Rene GIRARD’ın “Günah Keçisi” başlıklı kitabı.
Başka bir yazıda görüşmek üzere hoşça kalın.
Yunis ELMAS
Günah Keçisi, Charlie CAMPBELL
Ayrıntı Yayınları, 160 sayfa

Yorumlar

  1. Suç ve sorumluluk kavramları üzerine bu günlerde daha da çok düşünmeliyiz, bu çok doğru. Geçen yaşanan acı olayları hatırlattı bana.

    YanıtlaSil
  2. İnsan psikolojisi çoğu zaman kendini rahatlatacak ya da kendi çıkarlarını yeğ tutacak bir yol bulma eğiliminde. Teşekkürler bu değerli paylaşım için.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yorum ve ziyaretiniz için ben teşekkür ederim.

      Sil
  3. Ben diyorum ki her fert baş ucuna; “Suçlu benim, herkes suçsuz!” levhasını asmalıdır. Ben diyorum ki yegâne kurtuluşumuz herkesin herkesi affetmesindedir. Daha ötesi kanunların sorumluluğuna girer. Ama görüyorum ki anlatamıyorum… Hissediyorum ama anlatamıyorum! Çocuk, “Ağlayabilseydiniz, anlayabilirdiniz…” dedi. Ağladıkça anlıyorum… Ağladıkça anlıyorum… Artık bütün mantık hesaplarımı kaybettim. hem de öylesine kaybettim ki; Amerika’da bir cinayet işlense de, Dünya çapında bir ses sorsa; “Katil kim?”, “Benim!” diye haykırabilirim! Soğuk kış geceleri, köprü altında yatan çıplakların vebali benim boynumda, gömleğimin yakasında… İsterse çareme adli tıp baksın fakat bir hastaneye girsem de kan kanseri çeken hastalar görsem acaba onları bu hale ben mi getirdim? diye düşünüyorum.
    Ben ne yaptım? Uykuda, baygınlıkta, annemin karnında, babamın kanında hangi cinayeti işledim? Hangi mukaddesi kirlettim ki kendimi gelmiş gelecek bütün fenalıkların tek sorumlusu biliyorum? Dışımda ne arıyorlar? İçime doğru suçluyum ben! Bir de kalkmış belki kendimden birine, ondan öbürüne geçer, bir merhamet yangını çıkar bütün ülkeyi sarar diye; tımarhanelik bir hayalin peşine düşmüş gidiyorum!

    /N.Fazıl Kısakürek - Reis Bey

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Mustafa, bu alıntıdan sonra yıllar önce okuduğum Reis Bey' i tekrar okumam zaruri oldu. Yorum ve ziyaretin için teşekkür ederim. Kitaplara Kaçanlarla arayı çok açma.

      Sil
  4. Suç ve sorumluluk kavramını gerçekten karıştırıyoruz.Bunu anlamak için sanırım bu kitap iyi bir kitap :) Teşekkürler :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yorum ve ziyaretiniz için ben teşekkür ederim. Kitap benim için oldukça faydalı oldu.

      Sil
  5. Güzel bir kitap. Bütün keçi türleri sayılmış. İyi ki varlar. Yoksa bu kadar günahı kime yüklerdik... :-)

    YanıtlaSil
  6. en sinir olduğum şey ..kimse günah keçisi olmamalı en büyük haksızlık...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Haklısınız. Yorum ve ziyaretiniz için teşekkür ederim.

      Sil
  7. Çok güzel bir yazı olmuş, emeğinize sağlık. her zaman insanlar kendilerine bir günah keçisi bulurlar. Günah keçisi kitabını okumamıştım. Okuduğunuzda özet yazarsanız sevinirim :)

    YanıtlaSil
  8. Diğer yazarın Günah Keçisi kitabının özetini ve bu kitaptan farklılıklarını da yazarsanız ona göre birini alıp okuruz..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Elimde bir kaç tane roman var. Onlar bitince Rene Girard'ın da kitabını okuyacağım. Ondan sonra karşılaştırmasını yazarım inşallah.

      Sil
  9. Bir hata olduğu zaman neden bir kişiye suçu yüklemeye çalışırız. Sonuçta hata yapılmış bence yapılan yanlışları ekipçe üstlenmek gerekir.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bunu yapmak kolay olmuyor maalesef. Yorum ve ziyaretiniz için teşekkür ederim.

      Sil
  10. Etkileyici. Listeme ekledim. Teşekkürler :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Umarım faydalı olur . Yorum ve ziyaretiniz için teşekkür ederim.

      Sil
  11. ilginç bir konu gerçekten, ayrıntı yayınları zaten çok sevdiğim bir yayınevi, aynı isimde iki kitabın olması da ilginç, diğerinin de içeriği aynı mı acaba merak ettim, teşekkür ederiz paylaşımınıza:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu konu uzun zamandır ilgimi çekiyordu. Diğer kitabında uzunca zamandır baskısı yoktu. Farklı yayınevinden yeniden basılınca hemen aldım. Okuyunca onuda paylaşırım inşallah . Yorum ve ziyaretiniz için teşekkür ederim .

      Sil
  12. İlk paragraf çok güzeldi. Harika anlatmış yazar.

    YanıtlaSil
  13. yorumlarınızda dikkatimi çeken husus tabiri caizse ahkam kesmemeniz dolayısıyla kısa az öz ..var olan donanımınız paylaşımlardan pek ala anlaşılıyor..ilk ziyaretimdi umarım devam eder..emeğinize sağlıkla bu güzel paylaşımlarınız için teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Umarım beğenerek okuyacağınız yazılar olur. Kitaplara Kaçanları ziyaret ettiğiniz için teşekkür ederim.

      Sil
  14. ne güzel demi günahları suçları keçiye yükle sonra uçurumdan at :) elinize sağlık

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hem de kolay. Ama bu suçuda sorunu da ortadan kaldırmıyor ki. Yorum ve ziyaretiniz için teşekkür ederim.

      Sil
  15. Bu yazarin kitaplarini hic okumadim, arastiracagim tesekkürler 😊

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Benimde yazarın okuduğum ilk kitabı. Sanırım çevrilmiş başka bir kitabı da yok. Konu olarak merak edip almıştım. İyi ki de alıp okumuşum .

      Sil
  16. hımm not aldım iyimiş, hem de ayrıntı, bu kapak tasarımlarına da hayranım ayrıca :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Beğenerek okursunuz umarım. Yorum ve ziyaretiniz için teşekkür ederim.

      Sil
  17. Evet suçu başka şeylere atmak her zaman işimize geliyor sanırım. Kitabı not aldım teşekkürler :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Umarım faydalı olur. Yorum ve ziyaretiniz için teşekkür ederim.

      Sil
  18. Günah Keçisi kitabını okumadım henüz ama siizn anlatımınızla ilgimi çekti. Kesinlikle okuyacağım. Teşekkürler bilgi verdiğiniz için.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Beğenerek okursunuz umarım. Yorum ve ziyaretiniz için teşekkürler .

      Sil

Yorum Gönder

EN ÇOK OKUNANLAR

GİDEBİLECEĞİ BİR YERİ OLMALI İNSANIN

KİTAPLARA KAÇANLAR

3- KELEBEK VE DALGIÇ / JEAN DOMINIQUE BAUBY

1- İVAN İLYİÇ'İN ÖLÜMÜ / TOLSTOY

BAZEN KAYBEDERKEN KAZANIRSIN (FİLM; AŞKIN GÜCÜ / WHAT DREAMS MAY COME)

4- YABAN / YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU